Đồng đen | Khái niệm hoá học

Một số tài liệu khoa học chia đồng thành 4 loại, gồm đồng đỏ, đồng thau, hợp kim đồng gạch niken và đồng đen. Đồng đen là hợp kim của đồng và thiếc, đôi lúc có cả kẽm, dùng để đúc tượng. Nhiều kim loại gặp lạnh thì co lại, nhưng đồng đen gặp lạnh lại nở ra. Đồng đen có khả năng chống mài mòn cao nên còn dùng để chế tạo các ổ bi.

Đồng đen

Một tài liệu khác thì nói, đồng đen chính là đồng đỏ nguyên chất pha với thiếc, lân tinh, măng gan, nhôm, silicon. Tiếng Anh gọi là bronze. Loại hợp chất gọi là đồng đen này dễ đúc hơn, cứng cáp hơn, bớt nặng nề, bớt han gỉ hơn. Những kim loại trên rất dễ kiếm để pha chế nên đồng đen rẻ hơn so với các loại đồng khác.
Chính vì có những ưu điểm đó nên trong lịch sử nhân loại có nhiều thời kỳ nở rộ phong trào chế tác và sử dụng đồng đen trong sinh hoạt. Ở khu vực Trung Đông còn có "Kỷ Nguyên Đồng Đen" bắt đầu khoảng 4.000 năm trước công nguyên. "Kỷ Nguyên Đồng Đen" kết thúc khi người ta tìm ra sắt, bởi sắt có nhiều ưu điểm hơn đồng đen. Như vậy, có thể thấy, đồng đen không có giá trị như người ta vẫn tưởng tượng.
Một số tài liệu khác khẳng định, đồng đen là một hợp kim có thành phần là đồng, chì, thiếc, vàng, cùng một số kim loại khác nữa. Để đồng đen có giá trị thì việc pha chế tỷ lệ phải hợp lý, tuy nhiên, chưa có tài liệu nào hướng dẫn pha chế cho đúng tỷ lệ.

Theo quan điểm dân gian, đồng đen có rất nhiều khả năng kì lạ. Họ cho rằng loại đồng đen này có thể chữa ốm đau, bệnh tật hoặc trúng gió, thương hàn. Chỉ cần áp đồng đen vào trán là sẽ khỏi bệnh. Không những thế còn có khả năng trừ tà ma rất tốt.

Nếu để đồng đen tiếp xúc với các thiết bị máy móc, điện tử như ti vi, đầu đĩa, máy tính thì nó sẽ bị mất tín hiệu, không còn bật được nữa. Ngoài ra, nếu cọ hoặc dùng dao cắt lên bề mặt đồng đen, thì 1 thời gian ngắn sau những vết cắt đó sẽ trở lại màu đen như cũ

Họ còn cho rằng, đồng đen còn có khả năng biến vàng thật trở thành màu trắng như nhôm nếu ma sát 2 vật này với nhau.

Một khả năng đặc biệt nữa của đồng đen đó là không bị chìm khi thả vào chậu nước bằng sắc, mà nó sẽ di chuyển và trôi lư lửng. Do đó, nó rất khác với các loại kim loại khác. Đặc biệt, nếu để kim loại này tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì nó có thể thay đổi màu liên tục

Cân nặng thực tế của đồng đen sẽ nặng hơn rất nhiều so với kích thước bên ngoài mà chúng ta cảm nhận. Một khối đồng đen rất nhỏ những có thể nặng tới 3 – 4kg. Tới bây giờ vẫn rất nhiều người đặt câu hỏi đồng đen là gì mà có những khả năng này.

Ứng dụng của đồng đen

Do đặc tính có độ bền rất lớn và chống mài mòn cao nên đồng đen được thường được ứng dụng trong khoa học kỹ thuật hay chế tạo vũ khí, chế tạo ổ bi

Đồng đen còn có đặc tính là từ tính và tính phóng xạ yếu. Ngày nay các nước lớn phát triển đang ứng dụng đồng đen trong công nghệ vũ trụ, rada…Tuy nhiên công thức hợp kim chế tạo hiện tại đã rất khác xưa vì để phù hợp với mục đích sử dụng.

Ngoài ra đồng đen còn là sản phẩm mang tính thẩm mỹ do điêu khắc tỉ mỉ, thường phục vụ những người có đam mê sưu tầm đồ cổ. Hay những đồ vật linh thiêng như tượng Phật đồng đen, lư đồng đen… mang yếu tố tâm linh, dùng để trưng bày trong các đền, chùa.

Do công thức không được lưu lại nên đồng đen ngày càng hiếm hoi. Vì thế nên đồng đen là gì, tìm đồng đen ở đâu đang là một câu hỏi lớn, đặc biệt đối với những ai đam mê đồ cổ. Đồng đen là gì, những giá trị và sự bí ẩn xoay quanh đồng đen hiện tại cũng chỉ là truyền miệng và phòng đoán mà thôi. Hi vọng những thông tin vừa rồi về đồng đen mà công ty Hùng Phát chúng tôi cung cấp đã góp phần nào.

Một vài nguồn cứ liệu nước ngoài thì nói đồng đen chính là những thỏi uranium hàm lượng thấp mà quân đội Mỹ sử dụng phổ biến trong các thiết bị quân sự, hàng không, vũ trụ. Cũng theo nguồn cứ liệu này, đồng đen chỉ có ở một số nước như Việt Nam, Lào, Thái Lan, Myanmar. Không phải đồng đen có ở khắp nơi mà theo một vệt bắt đầu từ Nghệ An, Hà Tĩnh kéo về phía Tây qua các nước trên.
Cơ quan Hàng không vũ trụ NASA là thị trường thu mua đồng đen cuối cùng qua các tay môi giới Thái Lan với giá hàng triệu hoặc chục triệu USD một thỏi chỉ bằng nắm tay. Phải chăng vì thế mà đồng đen rất đắt?. Tuy nhiên, có thể nguồn cứ liệu mang tính không chính thức này cũng chỉ là chép lại từ những lời đồn do giới lừa đảo tung ra.

 Pho tượng được đồn thổi là đồng đen trong đền Quán Thánh. 

Sự tích Hồ Tây

Đồng đen cũng được nhắc đến khá nhiều trong lịch sử, nổi tiếng nhất là Sự tích Hồ Tây. Chuyện rằng, vào thời nhà Lý, thế kỷ thứ 13, ở thành Đại La có một nhà sư pháp thuật cao cường tên là Không Lộ. Tục truyền, sư Không Lộ là vị Thần của nhà Trời giáng xuống nước Việt để cứu dân độ thế.
Thời đó, nước Việt đang thiếu thốn đồng và sắt. Bao nhiêu quý kim đã bị người Tầu vơ vét chở về phương Bắc, sau cả ngàn năm đô hộ.
Một ngày kia, sư Không Lộ lên đường sang Trung Quốc, mang theo một cái túi nhỏ. Nhà sư yết kiến vua nhà Tống, xin một ít kim khí đựng vào túi vải nhỏ đem về đúc thành tượng Phật.
Thấy cái túi nhỏ của nhà sư, vua Tống không ngần ngại sai vị quan quản lý ngân khố quốc gia đưa sư Không Lộ vào tận kho, cho chọn lựa tùy thích vàng hay đồng, miễn là chỉ đựng đầy túi thôi.
Vừa bước vào kho, sư Không Lộ trông thấy một con trâu to lớn hơn trâu thật đúc bằng vàng ròng. Trâu vàng đứng nghênh ngang như muốn canh giữ kho vua. Ở gian chính giữa có cất giữ một số kim khí quý hiếm hơn vàng, gọi là đồng đen.
Sư Không Lộ làm phép thâu tóm quá nửa số đồng đen trong kho vàng bạc của vua Tống vào túi. Viên quan hoảng hốt trước pháp thuật tài tình của vị sư liền bắt nhà sư phải trả lại số đồng đen quý giá đó. Sư Không Lộ nhắc lại chuyện nhà vua cho phép ngài được chọn bất cứ thứ gì, miễn là không chứa đầy quá cái túi vải bé nhỏ của ngài.
Viên quan không biết làm sao bèn chạy đi báo tin cho vua Tống. Vua Tống nổi giận, ra lệnh chém đầu nhà sư nước Nam nhỏ bé. Nhà sư Không Lộ đã thoát khỏi kho báu vật, vượt qua hoàng thành, phía sau là quan quân, người ngựa truy đuổi. Gặp dòng sông rộng, sư Không Lộ tháo chiếc nón tu, thả xuống dòng nước hóa phép thành thuyền, rồi đề khí lướt đi trên sóng. Đám quan quân nhìn thấy pháp thuật phi thường của sư Không Lộ thì đành chịu thua.
Trở về nước, sư Không Lộ tập hợp thợ rèn trứ danh cả nước đúc cái chuông đồng đen hình hoa sen hé nở. Để đúc được chuông lớn, nhà sư nghĩ ra cách nấu chảy đồng đen, đổ vào một cái khuôn hình chuông, bằng đất sét. Phương pháp đúc đồng mới này đã thành công.

 
Vào ngày lễ khánh thành chuông đồng đen, sư Không Lộ cầm chày đánh. Kỳ lạ thay, tiếng chuông đồng đen vang xa, rung động đến ngàn vạn dặm. Con trâu vàng ở kho của cải của vua Tống nghe thấy tiếng chuông bỗng co cẳng chạy về phương Nam.
Thấy trâu vàng chạy đến, nhà sư ngừng đánh chuông, vì e rằng vàng bạc bên Trung Quốc sẽ theo nhau về nước Việt, gây nên mâu thuẫn trầm trọng giữa hai nước, khiến Trung Quốc lại có cớ xâm lăng phương Nam.
Sư Không Lộ bèn lăn chuông xuống Hồ Tây. Chuông đồng đen rung vang một lần cuối cùng trước khi rơi xuống nước, con trâu vàng cũng nhảy xuống Hồ Tây và biến mất dưới đáy hồ. Sau đó, sư Không Lộ trở về Trời.
Những người thợ rèn nước Việt đã dựng một ngôi đền thờ bên cạnh Hồ Tây để nhớ ơn nhà sư Không Lộ đã dạy cho họ phương pháp đúc đồng. Vua nhà Lý đã ban sắc phong tặng sư Không Lộ biệt danh là Thần Thợ Đúc.