Bài 29. Axit cacbonic và muối cacbonat

I. AXIT CACBONIC (H₂CO₃)

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí

- Nước tự nhiên và nước mưa có hòa tan khí cacbonic (CO₂):1000 cm³ nước hòa tan được 90cm³ khí CO₂, một phần khí CO₂ tác dụng với H₂O tạo thành H₂CO₃, phần lớn vẫn tồn tại ở dạng khí cacbonic trong khí quyển.

CO₂ + H₂O ⇌ H2CO3 (phản ứng thuận nghịch)

2. Tính chất hóa học

- H₂CO₃ là một axit yếu: dung dịch H₂CO₃ làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt.

- H₂CO₃ là một axit không bền: khi đun nóng thì khí CO₂ tách ra khỏi dung dịch; khi tham gia các phản ứng hóa học thì nhanh chóng bị phân hủy thành CO₂ và H₂O.

II. MUỐI CACBONAT

1. Phân loại

- Có 2 loại muối: muối cacbonat trung hòa và muối cacbonat axit.

+ Muối cacbonat trung hòa được gọi là muối cacbonat: natri cacbonat (Na₂CO₃), magie cacbonat (MgCO₃), canxi cacbonat (CaCO₃)...

+ Muối cacbonat axit được gọi là muối hiđrocacbonat: natri hiđrocacbonat (NaHCO₃), canxi hiđrocacbonat Ca(HCO₃)₂, ...

2. Tính chất

a) Tính tan

Đa số muối cacbonat không tan trong nước trừ một số muối cacbonat của kim loại kiềm như Na₂CO₃ ,

K₂CO₃ ...

Hầu hết muối hyđrocacbonat tan trong nước như: Ca(HCO₃)₂ 

3. Ứng dụng

- CaCO₃ là thành phần chính của đá vôi, được dùng làm nguyên liệu sản xuất vôi, xi măng.

- Na₂CO₃ được dùng để nấu xà phòng, thủy tinh.

- NaHCO₃ được dùng làm dược phẩm, hóa chất trong bình cứu hỏa.

III. CHU TRÌNH CACBON TRONG TỰ NHIÊN

Trong tự nhiên luôn có sự chuyển hoá cacbon từ dạng này sang dạng khác. Sự chuyển hoá này diễn ra thường

xuyên, liên tục và tạo thành chu trình khép kín.

1. H₂CO₃ là axit yếu, không bền,dễ bị phân hủy thành CO₂ và H₂O.

2. Muối cacbonat có những tính chất hóa học sau: tác dụng với dung dịch axit mạnh, với dung dịch bazo, dung dịch muối; dễ bị nhiệt phân hủy giải phóng khí CO₂ ( Trừ Na₂CO₃, K₂CO₃..)

3. Một số muối cacbonat được dùng làm nguyên liệu sản xuất vôi, xi măng, xà phòng, thuốc chữa bệnh, bình cứu hỏa,v.v,...

 

 

Xem tất cả bài giảng hoá học